Honden hebben een agenda. Ik kan daar op internet weinig over vinden. Er is allerlei onderzoek gedaan naar de perceptie van tijd bij honden, maar niks over het hebben van een agenda. Dus ik baseer deze column puur op eigen waarneming en interpretatie van gedrag. Wetenschappers moeten maar even de ogen sluiten en deze column overslaan. Of goed gewaarschuwd doorlezen. De uitspraak “Honden hebben een agenda” betreedt het schaduwgebied tussen wetenschap en overtuiging. En de geschiedenis heeft aangetoond dat in vrijwel alle gevallen de wetenschap in dat schaduwgebied al snel uit het oog wordt verloren. Dus in die zin sta ik sterk met mijn stelling.
Denkbeeldig boekje
Wat bedoel ik met: “Honden hebben een agenda”?
Heel eenvoudig: honden hebben een denkbeeldig boekje in hun hoofd waar alle afspraken in staan. Elke dag van de week staat in die agenda. Honden weten zo precies wat er op welke dag van de week gebeurt en zelfs hoe laat. Anders dan onze papieren of digitale agenda’s, zijn de hondenagenda’s minder flexibel. In mijn agenda staat bijvoorbeeld dat ik elke werkdag, iets na drie uur de pakketjes van onze leuke webshop wegbreng. Stel ik weet dat er een leverancier komt ergens tussen twee en drie en die is nog niet geweest om drie uur, dan wacht ik even. Ik breng de pakketjes dan pas weg als de leverancier is geweest. Klanten die om kwart over drie nog iets bestellen hebben op zo’n dag geluk: dat pakketje kan dan nog mooi mee.
Etenstijd
Honden hebben die flexibiliteit niet. ‘s Avonds om half tien is het etenstijd, zo staat in de hondenagenda. Dat betekent dat in de agenda van Bella staat dat het om negen uur tijd is om even met het baasje te ravotten om de eetlust wat op te peppen. Blitzz heeft om die tijd in de agenda staan dat het tijd is om het baasje attent te maken op het feit dat het bijna etenstijd is. Ze pakt een speeltje en gaat al brommend door de kamer lopen, het liefst goed in mijn zicht en vooral gehoor. Dat is best lastig want ik lig rond die tijd dus meestal bedolven onder een Labrador / spaniël kruising die haar uiterste best doet mijn bril om te vormen tot een modern, abstract kunstwerk.
Stofzuigochtend
Zo zijn er nog meer agendapunten. Donderdagochtend is stofzuigochtend. Voor Bella is dat een feestje. Dat was het ooit niet. Bella vond de stofzuiger maar een eng ding. Ik heb het stofzuigen echter omgebogen naar een speelkwartier voor Bella. Met de stofzuigerstang hockey ik allerlei speeltjes, die bij ons overal verspreid liggen, door de kamer heen. Bella vindt dat inmiddels een machtig leuk spel. Dus elke donderdagochtend, na het ontbijt, staat Bella klaar voor het stofzuigen. Dat staat inmiddels met een uitroepteken in haar agenda.
Stip
Ook de dagen en tijden dat ze mee mogen naar een cliënt van Erna staan met rode inkt en een stip in de agenda’s van de honden. Mochten wij ooit vergeten welke dag van de week het is dan kunnen we dat aan de honden feilloos zien. Een bepaalde hond staat vooraan bij de deur op de dag en tijd die in de agenda staat. We hoeven dan alleen nog te bedenken welke hond bij welke cliënt hoort om na te gaan welke dag het is.
Herinneren
Zoals gezegd: de hondenagenda is minder flexibel dan de mensenagenda. Soms verschuift, of erger nog, vervalt een agendapunt. De hond die dit het meest aangaat probeert dan alles om ons te doen herinneren dat we iets vergeten. Bijvoorbeeld door ons voor de voeten te lopen en met het hele lijf te wijzen naar de deur, de riem, de bak, de tas, net wat het beste past bij de actie die op de agenda staat. Als wij geduldig uitleggen dat het deze keer even anders verloopt, is een blik vol onbegrip en teleurstelling ons deel. Twee seconden daarna worden we weer op ons verzuim gewezen. Het staat toch in de agenda, baasje?
Schrappen
Helaas verandert de agenda soms. Daar is niks aan te doen. Het duurt soms een paar weken, maar dan leggen de honden zich neer bij de verandering. Wat opvalt is dat zij geen afspraken definitief schrappen. Want als iets weer terug verandert naar de oude situatie hebben ze niet weer een paar weken nodig om naar die routine terug te keren. Dat gebeurt vrijwel direct.
Onderschatting
Honden zijn wonderlijke wezens voor ons mensen. En zelfs na 54 jaar samenleven met deze dieren ontdek ik steeds weer nieuwe dingen. Voor hun is het allemaal heel gewoon. Het is onze millennia lange onderschatting van honden die ons doet verbazen. Wellicht is dat een overkoepelend punt in de collectieve hondenagenda: de mens duidelijk maken dat ze meer zijn dan een wezen dat alleen reactief en instinctmatig door het leven gaat. Net als veel andere dieren, hebben ze een veel meer op ons lijkend bestaan dan we makkelijk willen toegeven. Ook de drukke agenda hoort daarbij. Laat nu de wetenschap dit maar eens uit het schaduwgebied van de overtuiging en het empirische halen.