Hondenleven: Vierdaagse

Dinsdag is de vierdaagse begonnen. Dit Nijmeegse evenement behoeft geen introductie denk ik. Simpel gezegd is het een wandeltocht waarbij de deelnemers zich inschrijven voor een bepaalde afstand en deze afstand dan vier dagen achter elkaar moeten lopen. De deelnemers mogen tijdens deze vier dagen niet van afstand veranderen. Dus kies je voor de 50 kilometer, dan moet je deze 50 kilometer ook elke dag lopen. Mochten je benen na dag twee spontaan veranderen in drilpudding waar je nog net de 30 kilometer mee kan strompelen, dan heb je pech en behoor je tot de uitvallers.

Meelopen

Ik zal zelf nooit meelopen met de vierdaagse. Los van het feit of mijn fysieke conditie goed genoeg is (ik denk het wel), heb ik een broertje dood aan wandelen in groepen. Als ik ergens linksaf wil dan wil ik niet gebonden zijn aan het democratisch principe van een groep die zegt dat we rechtdoor gaan. Nog minder wil ik gebonden zijn aan een autocratisch gezaghebbende organisatie die bepaald waar een hele groep mensen wel en niet heen mag. Jawel, ik heb een probleem met autoriteit. Dat geef ik grif toe.

Fascinerend

Maar ik ben wel gefascineerd door de vierdaagse. Wat beweegt mensen zich in zo’n groep, en masse voort te bewegen en van punt tot punt te lopen, zich schikkend onder een behoorlijk restrictief reglement. Een reglement dat kenmerken vertoont van een organisatie die de 19de eeuw nauwelijks is ontgroeid. Op een verjaardag hoorde ik onlangs dat vrouwen bijvoorbeeld geen 50 kilometer mogen lopen. Dat blijkt niet helemaal te kloppen. Maar het komt er verdomd dichtbij.

Kiezen

Bij de inschrijving voor de vierdaagse mag je zelf kiezen welke afstand je loopt. De afstanden tabel is ingedeeld naar geslacht. Daar gaat het voor mij al helemaal mis. Waarom moet er een aparte afstanden tabel zijn voor mannen en vrouwen? De afstanden tabel voor vrouwen is ingedeeld in drie leeftijdscategorieën, de tabel voor de mannen in vijf. Wat de achterliggende gedachte van de leeftijdscategoriën is ontgaat mij. Mijn vader liep op zijn zeventigste een stuk verder dan een elektrische fiets rijdende Xbox tiener.

R en K

In die afstanden tabel staan drie afstanden: 30, 40 en 50 kilometer. Prachtig, je mag dus kiezen. Nou, je mag een soort van kiezen. Er staat namelijk een R en een K achter elke afstand. De R staat voor reglementaire afstand en de K voor keuzeafstand. Die reglementaire afstand is de minimale afstand die je moet(!) lopen gezien je leeftijd en, jawel, je geslacht. Ik citeer van de website van de vierdaagse: “De afstand waar een R bij staat, is de afstand waarvoor je minimaal moet inschrijven en wordt bepaald aan de hand van je leeftijd en geslacht. De minimale afstand wordt de reglementaire afstand genoemd. Het is niet mogelijk om minder dan de reglementaire afstand te lopen.”

Krabben

Je geslacht bepaalt dus mede de reglementaire afstand en de keuzeafstanden. Je mag als vrouw van een zekere leeftijd dus best de 50 kilometer lopen als je dat wilt, maar het wordt je op z’n zachtst gezegd niet aangeraden aangezien je van het ‘zwakke geslacht’ bent of te oud. Ik kan me hier best over opwinden, zelfs al laat die hele vierdaagse me eigenlijk koud. De organisatie van de vierdaagse moet zich toch echt eens achter de oren krabben over de reglementen die zij de lopers door de strot duwen. Je doet vrijwillig mee, dus als loper onderschrijf je dit reglement. Prima, ieders vrije keuze. Maar er zijn in dit land toch echt wetten die leeftijds- en genderdiscriminatie verbieden.

Ontduiken

Door de termen reglementair en keuze te gebruiken, ontduiken ze nog net die wetten. Maar in mijn ogen kruipt het reglement van de vierdaagse door het oog van de discriminerende naald. Om nog maar te zwijgen van andere oubollige regels. Zoals het niet met ontbloot bovenlijf mogen lopen. Het is zomer. Het is warm. Leven we echt in zo’n preuts land dat dit een levensgroot probleem is? Of zoals geen aanstootgevende kleding mogen dragen. Wie bepaald wat aanstootgevend is? Een aanmoedigend juichende supporter met zwaar kerkelijke achtergrond langs de route zal hier een heel ander idee over hebben dan een vrijgevochten hippie.

Feminist

Terug naar het geval geslacht. Ik ben een man, dus ik kan dit niet vanuit het oogpunt van een vrouw zien. Maar ik ben wel door een feminist opgevoed en heb dus al heel jong geleerd dat het geen bal(!) uitmaakt of je man of vrouw bent als het op je rechten aankomt. Ik heb ook al heel jong geleerd dat je als jongen op het speelplein best een stevige afranseling kan krijgen van een sterker meisje. Kortom, niets in mij zal ooit beweren dat een vrouw tot het zwakke geslacht behoort.

Uiterlijk vertoon

En de dieren die me dat naast mensen nog het meest hebben bijgebracht, en ook dagelijks weer demonstreren zijn natuurlijk de honden. Daar is geen sprake van discriminatie op basis van geslacht. Zeker, de reuen zijn soms wat gespierder en groter dan de teven in de roedel. Maar dat is slechts uiterlijk vertoon. Blitzz is maar een klein teefje, maar geen van de andere honden haalt het in zijn of haar hoofd om Blitzz het leven zuur te maken. Natuurlijk overwicht met waar nodig een zeer zeldzame maar heugelijke fysieke afstraffing zijn genoeg om haar status in de roedel te bevestigen. Ze is de koningin van de roedel en niemand die daaraan twijfelt. Om nog maar te zwijgen van de Appenzeller teef die ooit mijn beste maatje was. Die liet zich door geen enkele reu, ook niet als deze twee keer zo groot was, de les lezen.

Tabellen

De organisatie van de vierdaagse moet eens goed naar een hondenroedel kijken. Teven lopen net zo ver, net zo snel en zijn net zo vastberaden als reuen. Zo ook bij de menselijke variant van de geslachten. Bovendien, een vraag die de organisatie zich blijkbaar nog niet heeft gesteld en die toch behoorlijk relevant is in deze tijden van gendervloeibaarheid: wat als een persoon zich niet identificeert als man of vrouw, maar toch wil wandelen? Hoe past iemand dan in de tabellen? Of wat als geboortedatum een zaak is die alleen de persoon in kwestie aangaat en niet de organisatie van de vierdaagse? Hoe pas je dan in de tabellen?

Traditie

Als ik zo de reglementen en andere teksten op de website van de vierdaagse lees dan kom ik er steeds meer achter dat de vierdaagse een onderdeel is van een rijke traditie maar helaas ook is blijven hangen in het verleden waarin die traditie is begonnen. De wereld is veranderd. Mannen en vrouwen hebben gelijke rechten. Ook ouderen mogen tegenwoordig actief zijn en hoeven niet langer meer achter de geraniums te gaan zitten. Gender is meer dan alleen een uiterlijk, biologisch verschijnsel. En de definitie van aanstootgevende kleding is in de loop der jaren ook drastisch veranderd. Dit alles is de organisatie van de vierdaagse kennelijk ontgaan. Dat is jammer want heel veel mensen beleven plezier aan deze wandeltocht. En dat is ze gegund. Maar ze lopen wel mee in een mars die een voor mij wat enge organisatorische moraal erop nahoudt. Ik ga wel linksaf als ik ze zie aankomen. Zo hoeven we elkaar onderweg niet te confronteren met ongemakkelijke vragen.