Ik verbaas mij vaak over de manier waarop honden weten wat mensen tegen ze zeggen. De interpretatie uit de oude hondenboekjes (zeg jaren zestig) was dat de commando’s simpel moesten zijn en het liefst uit één woord moesten bestaan. Zit, plaats, af, dus. De afgelopen jaren is er echter veel onderzoek gedaan en het blijkt dat honden veel meer van onze taal begrijpen dan wij dachten. Hoe meer ik daarover nadenk, hoe minder me dat verbaast eigenlijk.
Tamme wolf
Dat heeft te maken met de oudheid. De prehistorie zelfs. Vandaag las ik op de site van de VRT dat wetenschappers het sterke vermoeden hebben dat de band tussen hond (of tamme wolf) en de mens minstens 23.000 jaar oud is. Dit hebben zij afgeleid uit tandslijtage bij overblijfselen van hondachtige dieren. Of dit tamme wolven of daadwerkelijk honden waren blijft omstreden, maar dat ze met ons samenleefden is vrijwel zeker.
Wegwijzer
Laten we de grens op 23.000 jaar zetten – ik denk dat de band verder terug gaat maar dat is slechts onderbuikgevoel. Dan betekent het dat we al sinds de laatste ijstijd met de hond samenleven. Dat is dus in de tijd dat de mammoet nog in deze contreien zijn kostje verzamelde. Wat nu Groot Brittannië is was geen eiland maar verbonden via een uitgestrekte vallei met wat nu het Europees vaste land is. De witte kliffen van Dover waren rotsen aan de horizon in een glooiend toendra landschap. Niet de natuurlijke wegwijzer voor zeevarende Brexiteers. Vissers halen nog regelmatig overblijfselen van menselijk bestaan op uit het Kanaal daterend uit de tijd dat men daar gewoon rondslenterde.
Millennia
Dus zo lang geleden al waren mens en hond verbonden. De hond heeft dus ruim de tijd gekregen ons aardig goed te leren begrijpen. Wij worden langzaam maar zeker ook steeds beter in het verstaan van de hond. ‘Daar zijn wel wat millennia overheen gegaan,’ is dan mijn eerste gedachte. Maar is dat ook zo?
Vage afdruk
We weten namelijk heel weinig van onze voorouders uit die tijd. We vinden soms wat werktuigen en gereedschap gemaakt van been. Hier en daar een vage afdruk van wat palen in de grond die op bewoning duiden. Maar wat die mensen, onze oeropa’s en -oma’s precies deden en hoe zij communiceerden, daar weten we nog maar weinig van. Er werd nog bar weinig geblogd in die tijd, helaas.
Lekkernij
Het zou dus heel goed kunnen dat de mens van 23.000 jaar geleden veel beter met honden kon communiceren dan de mens van vijf minuten geleden. Ik geef het je te doen om een wolf te bewegen samen met je op te trekken in plaats van je als lekkernij te zien. Dan moet je het beestje toch echt wel bestudeerd hebben en op z’n minst zijn taal een klein beetje beheersen. Misschien is het met dieren net zo als met mensen: als je op het terras in een zonnig buitenland hakkelend probeert om ‘s lands taal te spreken heb je gelijk een streepje voor op die onbehouwen schreeuwlelijk die in zijn eigen taal een “Biertje!” commandeert.
Tv-carrière
Ik zie Cesar Milan en Martin Gaus 23.000 jaar geleden werkeloos toekijken terwijl een oerkleuter accentloos met de honden praat. Hun Tv-carrière al mislukt nog voor elektriciteit de greep van Thor heeft verlaten. We hebben in de afgelopen 23.000 jaar veel bijgeleerd als mens, maar we zijn ongetwijfeld ook heel veel vergeten. Vooral daar waar het de natuur betreft. Het is een vreemd geruststellende gedachte dat we in die 23.000 jaar niet al die tijd bezig zijn geweest een dier te leren begrijpen terwijl dat dier ons waarschijnlijk in de eerste paar eeuwen al doorhad. Wellicht heeft de hond minder lang onder ons gestuntel geleden dan we nu denken. Beetje jammer van die tussenliggende jaren, maar ups en downs zijn nou eenmaal een onderdeel van relaties. We gaan weer de goede kant op, dus ik sluit af met een disco-ode aan onze oeropa’s en -oma’s: “The only way is up! Baby…”